Na początku mojej przygody z genealogią szukałem przodków z rodu Fronczaków w parafii Głusk-Leoncin zamieszkałych we wsi Wilków.
Wstępnie budowałem grupy rodzinne w oparciu o metryki urodzenia. W pierwszym kwartale XIX w. trafiłem na zagadkę, której do tej chwili nie udało mi się rozwiązać. Zauważyłem, że było dziesięć rodzin noszących interesujące mnie nazwisko, z zastrzeżeniem, że w niektórych przypadkach „rodzina” składała się z rodziców i jednego dziecka. Następnie, wcześniej zebrane informacje, uzupełniałem w oparciu o metryki małżeństw i zgonów. Moje zdziwienie wywołał fakt, że aż dla sześciu z tych rodzin właściwe nazwisko to „Piasecki”.
Pierwszy przypadek to Adam i Katarzyna Krawczak, których metryki ślubu nie odnalazłem. Ich pierwsze dziecko – Antoni, przyszło na świat w 1818 r. Zgłosił je ojciec Adam Piasecki, następnego Józefa (ur. 1820 r.) także. Kolejny syn, również Józef ur. w 1822 r. zgłoszony zostaje przez Adama Fronczaka. Dzieci te rodzą się w jednym domu (nr 24). Następne pięć narodzin oraz zgony dwójki dzieci, jak i samych rodziców, zapisano już pod nazwiskiem ojca „Piasecki”. Józef Piasecki zgłoszony pod nazwiskiem ojca „Fronczak” zawiera związek małżeński z Marianną Jabłońską w 1842 r. W metryce ślubu nie ma słowa na temat ewentualnej zmiany nazwiska.
Kolejny przypadek to Jan (rodzice Andrzej Piasecki i Franciszka zd. Kamińska) i Julianna Myszkowska. Ślub biorą w 1819 r., a pan młody nosi nazwisko Piasecki. Rok później rodzi się Walenty, zgłasza go Jan Fronczak. Urodzeni w 1822 r. Franciszek i w 1824 r. Piotr zostają zgłoszeni już przez Jana Piaseckiego. W obydwu przypadkach dane matki są te same. Co ciekawe, troje z czworga świadków na ślubie, to Fronczakowie: Wojciech l. 34, Tadeusz l. 28 i Adam l. 26, wszyscy gospodarze z Wilkowia.
O Tadeuszu dowiadujemy się przy okazji zgłoszenia w 1809 r. zgonu trzyletniego synka Jana. Zgłaszającym jest Tadeusz Fronczak. W tym samym roku Tadeusz Piasecki zgłasza narodziny syna Jana, nazwisko matki zapisano jako Małgorzata Kwiatkowska. Następnie w 1811 r. ponownie Tadeusz Fronczak zgłasza narodziny córki Franciszki. Matką pierwszego Jana oraz Franciszki jest Małgorzata zd. Jurkowska, która zm. w 1820 r. Zgłaszającym jest Tadeusz Piasecki. Niecały miesiąc później Tadeusz zawiera związek małżeński z Franciszką Kapałką. W metryce zapisano jego datę narodzin, ale nie pojawiają się dane rodziców. W tej metryce oraz w metrykach narodzin kolejnych trojga dzieci, Tadeusz występuje już jako Piasecki, i pod takim nazwiskiem umiera w 1865 r.
Ostatni i najciekawszy przypadek dotyczy Wojciecha i Barbary Drożyńskiej. Ślub biorą w 1809 r. w Kampinosie, a w metryce zapisano, że Wojciech Fronczak, według metryki wyjętej z ksiąg kościoła głuskiego, ma lat 24 i jest synem Kacpra i Doroty.
Znamy ośmioro ich dzieci, z czego jedynie dwoje ostatnich zgłasza Wojciech „Piasecki”. Odnalazłem cztery metryki ślubów dzieci i w każdym przypadku ich nazwiska to Piasecki, nie ma słowa o ewentualnej pomyłce z nazwiskiem. Barbara umarła w 1850, a Wojciech w 1854 r. obydwoje z nazwiskiem Piasecki.
Ostatni przypadek dotyczy Marianny. W Głusku w 1819 r. ślub bierze Grzegorz Bogdańczyk i Marianna Fronczakówna. W metryce tej zapisano, iż urodziła się w 1793 r. i była córką Kacpra i Doroty. W metrykach narodzin ich dzieci (1819 r. i 1821 r.) jako jej nazwisko panieńskie zapisano Fronczak. Później pisano ją jako Piasecką.
Na podstawie powyższego można założyć, iż Wojciech, Tadeusz, Adam i Marianna byli rodzeństwem i jednocześnie dziećmi Kacpra i Doroty Rutkowskiej. Dodatkowo w 1820 r. ślub bierze Ewa Piasecka (ur. 1802 r.) córka Kacpra i Doroty „Ludwickiej”. W 1814 r. w wieku około 60 l., w Wilkowie umiera Kacper Piasecki, mąż Doroty Rutkowskiej. Sama Dorota umiera tamże w 1825 r. w wieku 65 l. Zgon zgłaszają Adam Piasecki, l. 29 i Wojciech Piasecki, l. 41 – synowie zmarłej.
W trakcie poszukiwań skontaktował się ze mną forumowicz, który również zwrócił uwagę na powyższy problem. Jego przodkowie to Wojciech Piasecki i Barbara Drożyńska. Na bazie wspomnień jego dziadka zasugerował ciekawą hipotezę, dotyczącą zamiennego stosowania nazwisk. Piaseccy mieli pochodzić z Galicji, z ziemi przemyskiej i ze względu na represje polityczne wyemigrowali do Królestwa Polskiego. Mieli brać udział w powstaniu listopadowym i powstaniu styczniowym. Ów forumowicz doszedł do tego, iż jego dziadek nieprawidłowo zapamiętał imiona przodków, a wspominane przez niego wydarzenia należałoby przesunąć o jedno pokolenie wstecz.
Wykluczyć należy błąd księdza spisującego metryki (dwóch kolejnych proboszczów). Dalej pozostaje jednak otwarte pytanie, czy całą sytuację można przypisać procesowi tworzenia nazwisk, czy udziałowi tych osób w zrywach narodowych?
Problemem w wyjaśnieniu tej zagadki jest brak ksiąg metrykalnych z parafii Gójsk za okres 1778-1801, dlatego też będzie konieczne zweryfikowanie hipotez w oparciu o inne źródła. Jednocześnie nie udało mi się połączyć moich Fronczaków z powyższymi osobami.
Autor: Michał Fronczak
Praca brała udział w konkursie organizowanym przez More Maiorum i firmę PL-SOFT, w którym uczestnik miał za zadanie opisać swoją najtrudniejszą zagadkę genealogiczną.
