„Strach. Opowiadania Kresowe” Stanisława Srokowskiego to kolejna książka, która porusza temat skomplikowanych relacji polsko-ukraińskich z czasów II wojny światowej.
Autor zamieszcza informacje informację
Wszelkie podobieństwa nazw, nazwisk i postaci do nazw, nazwisk i postaci realnych są dziełem przypadku. Ale historie są prawdziwe, zdarzyły się rzeczywiście…
Trzynaście opowiadań wprowadza czytelnika w mroczny klimat zdarzeń na Wołyniu, Podlasiu i Pokuciu. O nacjonalistycznych zbrodniach dokonanych w imieniu Samostijnej Ukrainy rozmawiają członkowie rodziny. Ton rozmowom nadaje wszystkowiedząca ciotka Elza. Uczestniczą w nich dziadkowie, wujkowie i wujenki oraz mały Staś.
Wżde ne bude Polszczy. Wże wmerła
– to słowa watażki po wyroku wykonanym na polskiej fladze i mundurze podczas uroczystej, cerkiewnej ceremonii. Zaobserwowali to z ukrycia polscy żołnierze. Część z nich zginęła potem w płomieniach, zamknięta w stodole. Sceny morderstw są okrutne.
Bardzo wymowna jest „Lekcja anatomii”, w której czytamy o zaszyciu ust, jęczącej z bólu Jance. Robi to Oksana. Janka zostaje rozpruta nożem przez studenta medycyny Karpa, który pokazuje zgromadzonym jej bijące serce, wątrobę i inne organy. To bestialstwo dzieje się na oczach rodziny ofiary, bo tak nakazał herszt bandy.
„Zabić matkę” to kolejne drastyczne opowiadanie. Tym razem jest to historia Wołodźki, wcześniej kochającego syna i bardzo religijnego młodzieńca. Jego matka, pochodząca z polskiej rodziny Wysockich, marzy o tym, aby został popem. Wszystko zmienia się w czasie wojny. Wołodźko chodzi do lasu i wraca stamtąd odmieniony. Postanawia zabić matkę, bo jest Polką. Zwierza się z tego ojcu Ukraińcowi. W stodole pokazuje mu jak to zrobi. Ojciec przeżywa ogromny dramat, ale podstępem kończy życie syna. Odchodzi z żoną ze wsi.
Równie przerażający jest motyw czerwonej sukienki, znajdujący się w opowiadaniu o tym samym tytule. Buta, morderstwa, strach, a potem samobójcza śmierć watażki pokazują, że nie ma winy bez kary.
Tragiczne „Przerwane wesele” to okrutna rzeź dokonana na parze młodych Romów i ich gościach. Panna młoda zostaje zgwałcona, a potem podpalona przez młodego chłopca. Jej małżonek zaś patrzy na to związany sznurami. Potem także zostaje bestialsko potraktowany – przybito mu ręce do pieńków, a potem je odrąbywano. Na końcu ścięto mu głowę.
Wszystkie opowiadania mają mocny wydźwięk. Wyziera z nich zezwierzęcenie morderców i bezradność ofiar.
Książka ukazała się nakładem wydawnictwa FRONDA w 2013 roku.
Autorka: Elżbieta Lipińska
