Mówi się, że kłamstwo powtarzane kilka razy, staje się prawdą. W przypadku Michała Szurmińskiego tak właśnie było – przez lata uznawany był za najpóźniej zmarłego powstańca listopadowego, ale czy na pewno słusznie?
Michał Szurmiński według wielu źródeł miał umrzeć w 1927 r. w wieku 123 lat. Powinien urodzić się w 1804 r. W „Orędowniku Wrzesińskim” z 6 października 1927 r. pojawiła się informacja, że jednym z najstarszych weteranów polskich jest Michał Szurmiński, mający 122 lata. Opiekować miała się nim 70-letnia córka. W 1920 r., kiedy wojsko polskie wkroczyło do Kijowa, miał on się zgłosić się jako ochotnik do szeregów gen. Rydza-Śmigłego.
Na wielu stronach, gdzie wspominany jest Szurmiński, znaleźć można informację, że zmarł on 21 lutego 1927 r. w Warszawie. Zgon na takie imię i nazwisko pojawił się również w nekrologach Kuriera Warszawskiego, jednak z ich treści wynika, że zmarły nie był powstańcem listopadowym, a jego synem. Michał Szurmiński Junior zmarł 21 lutego 1927 r. w Warszawie, mając 63 lata.
Michał Roman Szurmiński zmarł 21 lutego 1927 r. w Warszawie. W akcie podano dane rodziców – Michała i Franciszki ze Szterów małżonków Szurmińskich.
Michał Roman Szurmiński i Salomea z Borszczewskich Grzeszkiewiczowa pobrali się 5 października 1890 r. On miał 27 lat, był czeladnikiem stolarskim, na świat przyszedł w Warszawie jako syn Michała i Franciszki ze Szterów małżonków Szurmińskich, a ochrzczony został w warszawskiej parafii św. Krzyża.
Michał Roman Szurmiński na świat przyszedł 8 sierpnia 1863 r. w Warszawie. Ochrzczony został 15 dni później w warszawskiej parafii p.w. św. Krzyża. Jego rodzicami byli Michał Szurmiński Senior – 31-letni stolarz i jego 28-letnia małżonka, Franciszka zd. Szter.
Michał S(z)urmiński i Franciszka Szter pobrali się w Warszawie w parafii p.w. św. Andrzeja dnia 26 października 1862 r., więc Michał Roman był ich pierwszym ślubnym dzieckiem. Imię po ojcu otrzymał zapewne jako pierworodny.
„Związek zawarty został pomiędzy Michałem S[z]urmińskim kawalerem, czeladnikiem stolarskim urodzonym w wsi Biały powiecie Piotrkowskim synem niegdy Wawrzynca i Józefy z Dłuckich małżonków S[z]urmińskich lat trzydzieści dwa mającym przy ulicy Browarnej pod liczbą dwa tysiąca siedmset pięćdziesiąt cztery zamieszkałym”.
Michał Surmiński na świat przyszedł 26 września 1833 r. we wsi Biała.
Ten sam Michał umiera na początku lipca 1929 r. w Warszawie przy ulicy Przebieg 3. W „Nowym” Kurjerze pojawiła się notka, według której Szurmiński miał być ordynansem Sowińskiego i urodzić się w 1809 r.
Zagadką jest to, w jaki sposób mógł być świadkiem śmierci gen. Sowińskiego (1777–1831), skoro na świat przyszedł 20 dni po jego drugiej rocznicy śmierci…?
W rzeczywistości Michał Szurmiński żył blisko 96 lat i na świecie pojawił się 2 lata po upadku powstania listopadowego, więc w żaden sposób nie mógł być świadkiem czy uczestnikiem wydarzeń z tamtych lat.
To tylko fragment artykułu, który zostanie opublikowany w lipcowym numerze periodyku genealogicznego More Maiorum wraz z większą liczbą skanów dokumentów (wydanie 10 lipca).
