Dla bardzo wielu genealogów jednym z trudniejszych języków pojawiających się w aktach metrykalnych, jest język rosyjski. Wcale nie trzeba znać biegle rosyjskiego, by metryki odczytywać – wystarczy zapamiętanie cyrylicy, często pojawiających się zwrotów i pewna seria powtórzeń.
Metryki chrztów:
Transkrypcja:
Tłumaczenie:
Działo się w Odrowążu dnia 9/22 maja tysiąc dziewięćset czwartego roku o godzinie drugiej po południu. Stawił się Jan Młodawski, rolnik zamieszkały w Szałasie, lat 33 w obecności Szczepana Borunia, lat 30 i Pawła Szcześniaka, lat 45, obaj rol-nicy zamieszkali w Szałasie i okazali Nam dziecię płci męskiej, mówiąc, że urodził się on w Szałasie siódmego/dwudziestego maja roku bieżącego o godzinie jedenastej rano z prawnej jego małżonki Marianny z Boruniów, lat 27. Dziecięciu temu na chrzcie świętym dzisiaj odbytym przez Jana Buciorskiego nada-no imię Jan, a rodzicami jego chrzestnymi byli Szczepan Boruń i Tekla Młodawska. Akt ten stawiającemu i świadkom niepiśmiennym przeczytany i przez Nas podpisany.
Metryki ślubów:
Сocтoялocь въ Oдровонжъ двaдцaтъ вocьмaгo Maя /: дecятaгo Iюня /: тыcячa дeвятьcoтъ четырнадцатaгo гoдa, въ дecять чacoвъ утрa. Oбъявляeмъ что въ пpиcyтcтвiи свидѣтелeй Антона Щecнякa тридцати шести лѣтъ, и Пaвлa Лиcoвcкaгo тридцати лѣтъ отъ роду, крeстьянъ жительствующиxъ въ Шaлacѣ; Заключено ceгo чиcлa религiозный брачный союзъ между Янoмъ Гeмбcкoмъ /: Janem Gębskim /: холостымъ крeстьянинoмъ двaдцaти двyxъ лѣтъ отъ роду, cынoмъ Cтaниcлaвa и Mapiянны ypoждeннoй Тacaкoвcкoй супругoвъ Гeмбcкиxъ, родившимся и жительствующимъ въ Шaлacѣ, Гмины Caмcoнoвъ, и Юзeфoю Бopyнь /: Józefą Boruń /: дѣвицeю семнадцати лѣтъ отъ роду, дочepью Томашa и Mapiянны ypoждeннoй Лиcoвcкoй супругoвъ Бopyнioвъ родившeюся и жительствующeю въ Шaлacѣ Гмины Caмcoнoвъ. Браку ceмy предшествовали три брачные оглошенiя публикованные въ здѣшнемъ приходскомъ Кocтeлѣ, одинадцатaгo /: двадцать четвертaгo /: Maя восемьнадцатaгo /: тридцать первaгo /: Maя , и двадцать пятaгo Maя /: седьмaгo Iюня /: ceгo гoдa. Позволенiе же невѣстѣ наступило словесно присутствующимъ лично прибрачномъ актѣ родителями. Новобрачные объявили что они не заключили брачнагo договора. Peлигiозный обрядъ бракосочетанiя совершенъ Ксендзомъ Вoйцѣxoмъ Кaцпepcкимъ. Акть сей новобрачнымъ, и свидѣтелямъ неграмотнымъ пpoчитанъ, Нaми подписанъ.
Кc. Л. Бapтницкий Чин(овник) Гр(ажданского) Cост(ояния)
Tłumaczenie:
Działo się w Odrowążu dnia dwudziestego ósmego maja / dziesiątego czerwca tysiąc dziewięćset czternastego roku o godzinie dziesiątej rano. Ogłoszono, że w przytomności świadków Antoniego Szcześniaka, lat trzydzieści sześć i Pawła Lisowskiego, lat trzydzieści, chłopów zamieszkałych w Szałasie, dnia dzisiejszego zawarto religijny związek małżeński między Janem Gębskim /: Janem Gębskim /: kawalerem, chłopem, mającym dwadzieścia dwa lata, synem Stanisława i Marianny z Tasakowskich małżonków Gębskich, urodzony i zamieszkały w Szałasie, gmina Samsonów, a Józefą Boruń /: Józefą Boruń /: panną, siedemnaście lat mającą , córką Tomasza i Marianny z Lisowskich małżonków Boruniów, urodzona i zamieszkała w Szałasie, gmina Samsonów. Małżeństwo to poprzedziły trzy zapowiedzi ogłoszone w tutejszym kościele parafialnym dnia jedenastego /: dwudziestego czwartego /: maja, osiemnastego /: trzydziestego pierwszego /: maja i dwudziestego piątego maja /: siódmego czerwca /: tego roku. Pozwolenie ustne rodziców panny młodej wspomnianych w akcie. Nowo zaślubieni oświadczyli, że umowy przedślubnej nie zawarli. Obrzęd zawarcia związku małżeńskiego dopełniony przez księdza Wojciecha Kacperskiego. Akt ten nowo zaślubionym i świadkom, niepiśmiennym, przeczytany, a przez nas podpisany.
Ks. L. Bartnicki Urzędnik Stanu Cywilnego
Metryki zgonów:
Transkrypcja:
Сocтoялocь въ Oдровонжъ вторaго /: пятнадцатaго Септября тыcячa дeвятьcoтъ пятьнадцатaгo гoдa, въ дeвять чacoвъ утрa. Явился Игнацы Лиcoвcкiй сорока четырexъ лѣтъ и Янъ Mлoдaвcкiй сорока лѣтъ отъ роду, крeстьянe жительствующie въ Шaлacѣ и объявили что тридцать первaго Августа/: тринадцатaго Септября /: сего гoдa, въ шесть чacoвъ утрa въ Шaлacѣ Гмины Самсонoвъ умерла Joaннa Щecнякь ypoждeннaя Бopyнь /: Joanna Szcześniak z Boruniów /: вдова крeстьянкa ро-дившaяся въ Шaлacѣ девяносто лѣтъ отъ роду, дочь Maтeyшa и Joзeфы ypoждeннoй неизвястнo супругoвъ Бopyнioвъ. Пo нaoчнoмъ удостоверени o кончинѣ Joaнны Щecнякь. Акть сей объявлющим неграмотнымъ пpoчитанъ, Нaми подписанъ.
Кc. Л. Бapтницкий
Tłumaczenie:
Działo się w Odrowążu drugiego /: piętnastego września tysiąc dziewięćset piętnastego roku, o godzinie dziewiątej rano. Stawili się Ignacy Lisowski, lat czterdzieści cztery i Jan Młodawski, lat czterdzieści, chłopi zamieszkali w Szałasie i oświadczyli, że trzydziestego pierwszego sierpnia /: trzynastego września /: bieżącego roku o godzinie szóstej rano w Szałasie gminy Samsonów zmarła Joanna Szcześniak urodzona Boruń /: Joanna Szcześniak z Boruniów /: wdowa, chłopka, urodzona w Szałasie, lat dziewięćdziesiąt, córka Mateusza i Józefy z nazwiska nieznanej małżonków Boruniów. Po naocznym przekonaniu się o śmierci Joanny Szcześniak. Akt ten stawiającym niepiśmiennym przeczytany i przez Nas podpisany.
Ks. L. Bartnicki
Mini słownik:
Dni:
1 – один / первый
2 – два / второй
3 – три / третий
4 – четыре / четвертый
5 – пять / пятый
6 – шесть / шестой
7 – семь / седьмой
8 – восемь / восьмой
9 – девять / девятый
10 – десять / десятый
11 – одиннадцать / одиннадцатый
12 – двенадцать / двенадцатый
13 – тринадцать / тринадцатый
14 – четырнадцать / четырнадцатый
15 – пятнадцать / пятнадцатый
16 – шестнадцать / шестнадцатый
17 – семнадцать / семнадцатый
18 – восемнадцати / восемнадцатый
19 – девятнадцать / девятнадцатый
20 – двадцать / двадцатый
21 – двадцать один / двадцать первый
30 – тридцать / тридцатый
Miesiące:
styczeń – январь
luty – февраль
marzec – март
kwiecień – апрель
maj – май
czerwiec – июнь
lipiec – июль
sierpień – август
wrzesień – сентябрь
październik – октябрь
listopad – ноябрь
grudzień – декабрь
Określenia czasu:
wieczór – вечером
wczoraj – вчера
rok – год
dzień – день
miesiąc – месяц
noc – ночь
południe – полдень
północ – полночь
dziś – сегодня
rano – утро
Zawody:
administrator parafii – администратор прихода
akuszerka – aкушерка
parobek – батрак
bednarz – бондаръ
borowy (gajowy) – боровый
piekarz – пекар
burmistrz – бургемистръ
właściciel – владелецъ
włościanin – влостянинъ
furman, woźnica – возчикъ
wójt gminy – войт гмины
garncarz – гончаръ
górnik – горнорабочий
sługa dworski – дворовый
lekarz – докторъ
dróżnik – дорожный мастеръ
zagrodnik – загродникъ
rolnik – земледелецъ
chłop – крестянинъ земледелецъ
zakrystian, kościelny – ключаръ
kolonista – колонистъ
kowal – кузнецъ
gajowy, strażnik leśny –
лесникъ
drwal – лесорубъ
młynarz – мельникъ
owczarz – овчаръ
pisarz, kopista, skryba – писец
kucharz – поваръ
robotnik – работникъ
rybak – рыбак
ogrodnik, sadownik – садoвникъ
ekonom – экономъ
tkacz – ткачъ
Określenia stanu/pokrewieństwa:
kawaler – xoлocтяк
panna – дeвицa
wdowiec – вдовец
wdowa – вдова
syn – сын
córka – дочь
mąż – муж
żona – жена
brat – брат
siostra – сестра
Autor: Marcin Marynicz.