Polscy czytelnicy, lubujący się w biografiach ważnych postaci historycznych, od dawna czekali na tłumaczenie pozycji autorstwa Gustawa Kubizka.
Czekali przede wszystkim ze względu na to, że Kubizek był jedynym przyjacielem wodza Rzeszy w tak ważnym dla człowieka okresie, jak wiek dorastania i dojrzewania. Dojrzewania poglądów na życie, świat i samego siebie. Szczególnie ciekawe jest omówienie tych ważnych i intrygujących spraw, gdy autor przedstawia nam je w sposób – jak się wydaje – otwarty i budzący zaufanie.
Gustaw Kubizek podzielił swoje wspomnienia na dwie części – na okres przyjaźni w Linzu i na okres wspólnego życia w pokoju w Wiedniu, co zamyka się w latach 1904 lub 1905-1909, kiedy to ich relacja zostaje jednostronnie zerwana przez Hitlera. W pierwszym okresie poznajemy Adolfa Hitlera oczami Kubizka, jako bardzo młodego, bo szesnastoletniego człowieka z Linzu, o mocnym charakterze. Przyszły wódz Rzeszy dominuje zupełnie nad swoim towarzyszem spacerów, powiernikiem wyznań i jedynym słuchaczem planów i rozpraw, które przed nim rozpościerał właściwie w każdej kwestii, bo nie było według autora rzeczy, wydarzenia czy poglądu, nad którym Hitler nie zasiadł i nie starał się go zanalizować, poznać i zrozumieć, a następnie przedstawić Kubizkowi. August Kubizek w zręcznie zbudowanych rozdziałach opowiada nam o każdej ważnej kwestii dotyczącej Hitlera. Opowiada nam o rozbracie przyszłego kanclerza ze szkołą, o jego relacjach z ojcem i rodziną, o jego wielkiej szaleńczej miłości do Wagnera i do pewnej młodej dziewczyny – Stefanie, która stała się dla Hitlera uosobieniem idealnej wagnerowskiej niemieckiej kobiety. Kubizek przedstawia nam te wszystkie kwestie, akcentując swój udział jako przyjaciela i powiernika, ale jednocześnie wzbudzając w nas zaufanie do tego o czym opowiada sposobem prowadzenia narracji. Jest to narracja stonowana z wyczuwalnym dystansem, bez hagiografizowania czy oczerniania, bowiem nigdy się tej przyjaźni nie wypierał. W drugiej części swojej rozprawy autor opowiada nam o ich wspólnym życiu w Wiedniu. Zachowuje wysoki poziom narracji z pierwszej części, nie szczędząc nam ciekawych szczegółów o życiu przyszłego wodza Rzeszy i analizy jego zachowań czy decyzji. Poznajemy Adolfa Hitlera głębiej, co pozwala nam w oparciu o inną literaturę dojść do własnych wniosków.
August Kubizek był z wykształcenia tapicerem oraz muzykiem, nie był historykiem, więc ciężko nam dodać jego pozycję do zbioru źródeł rozpraw czy wniosków historycznych. Wypełnia on nam jednak lukę w badaniach nad Adolfem Hitlerem, którą mieliśmy w okresie jego młodego życia. Wiele sytuacji, które opisuje i analizuje, pozwala nam zrozumieć zachowania Hitlera w okresie powojennym w Niemczech i dalej idąc w czasie drugiej wielkiej wojny.
Książka jest zgrabnie zbudowana. Same rozdziały są krótkie, acz treściwe, wciągające i intrygujące czytelnika. Wydawnictwo Vesper na początku książki umieszcza wstęp, który pozwala zrozumieć powody oparcia ich bardzo dobrego tłumaczenia autorstwa Wawrzyńca Sawickiego na wydaniu siódmym z 2002 roku, oraz komentuje pokrótce różne niuanse w samej właściwej narracji – między innymi kwestię daty pierwszego spotkania autora z Hitlerem. Książka jest warta sięgnięcia po nią. Jest na tyle dobra, że znalazła swoje miejsce w mojej biblioteczce ulubionych biografii.
Autor: Paweł Szablewski
