Student uniwersytetu petersburskiego, polski działacza niepodległościowy. W 1848 r. karnie włączony do armii carskiej, jeden z najbardziej doświadczonych generałów powstania styczniowego. Powieszony 27 czerwca 1863 r. w Wilnie.
Zygmunt Sierakowski przyszedł na świat w niewielkiej wiosce Lisów, nieopodal Maniewicz na Wołyniu w 1827 (lub 1826) roku. Zygmunt został półsierotą już w wieku 4 lat! Jego ojciec – Ignacy, zginął w powstaniu listopadowym.
W 1843 r. Zygmunt zakończył naukę w żytomierskim gimnazjum, by dwa lata później rozpocząć studia na Uniwersytecie Petersburkim. Najpierw na wydziale matematycznym, następnie prawno-administracyjnym. Wśród studentów wyróżniał się niebywałą działalnością propolską.
Jako przywódca młodzieży postanowił przedostać się poza do Austrii, aby lepiej zorientować się w zaistniałej sytuacji politycznej. W kwietniu 1848 r. został złapany za nielegalne przekroczenie granicy rosyjsko-austriackiej. Za ten czyn został bezterminowo wcielony do carskiej armii.
Zbigniew Ćwiek, następująco opisuje formację, do której wcielono Sierakowskiego:
Specjalny Korpus Orenburski był faktycznie ogromną wojskową formacją karną. W skład jego wchodziły wydzielone kompanie i bataliony aresztanckie, zamknięte zazwyczaj w fortach i twierdzach. Wypełniano je zarówno przestępcami kryminalnymi, jak i szczególnie niebezpiecznymi przestępcami politycznymi. Zesłanie do nich równało się specyficznej katordze. Do formacji tej należały również jednostki liniowe o specjalnie zaostrzonych regulaminach służby i rygorach. Szeregi ich wypełniali w dużej mierze zesłańcy polityczni
Na mocy amnestii po śmierci cara Mikołaja I został zwolniony z wojska. W 1856 awansowano go na pułkownika, co zdecydowało o tym, że pozostał w szeregach armii rosyjskiej. To jemu żołnierze rosyjscy zawdzięczają zniesienie kar cielesnych stosowanych w armii.
W maju 1860 został wyznaczony do reprezentowania armii rosyjskiej na Międzynarodowym Kongresie Statystycznym w Londynie. 2 lata później Sierakowski udał się na Litwę, gdzie prowadził działania, przygotowujące do wybuchu powstania. Po jego rozpoczęciu przybył na Litwę i w kwietniu 1863 r. objął naczelne dowództwo nad jej siłami powstańczymi.
7 maja 1863 r., we wsi Medejki pod Birżami, oddziałom powstańczym została odcięta droga. Wojska rosyjskie pod dowództwem gen. Iwana Ganeckiego zmusiły Sierakowskiego do podjęcia walki. Został on ciężko ranny i dostał się do rosyjskiej niewoli. W ciężkim stanie przewieziony został do Wilna, do którego przybył również gen. gubernator Michaił Murawjew, próbujący uzyskać od niego informacje na temat władz powstania na Litwie.
W obronie powstańczego dowódcy wystąpił nawet Garibaldi i cały dwór angielski. Generalny gubernator Petersburga książę Suworow, również próbował nie dopuścić do wykonania wyroku śmierci na Sierakowskim. Jednak Murawjew, wykorzystując niezdecydowanie cara, szybko zakończył śledztwo.
Generał Zygmunt Sierakowski został powieszony 27 czerwca 1863 r. w Wilnie. Aleksander Hercen w nekrologu zamieszczonym na łamach “Kołokoła” tak pisał o swoim przyjacielu Sierakowskim:
Nie żywił on nawet cienia nienawiści do Rosji, a ukochanym jego marzeniem była niepodległa Polska i zaprzyjaźniona z nią wolna Rosja
